Traditioneel vormen fabels een spiegel voor het klassieke ideaal hoe een goed mens te zijn: met de spreekwoordelijke slimheid van de vos en de moed van een leeuw. Ook voor spirituele ontwikkeling staan dieren model: bijvoorbeeld in de boeddhistische Jatakamala met verhalen waarin het Boeddha zelf is die over zijn vroegere levens vertelt, bijvoorbeeld als een gans.

Fabels zijn een beproefd middel voor maatschappelijke kritiek, zoals de Middeleeuwse verhalen over de vos Reynaerde en de spin Anansi. In een verhaal en met humor verpakt werken ironie en satire sterker. Zoals George Orwells Animal Farm waarschuwt voor dictatoriale tendensen en — visionair met zijn boek 1984 — 24/7 digitaal toezicht met “Big Brother is watching you”.

In mythen belichamen dieren kosmische krachten, zoals de Hemelse Draak die dansend het Chinese nieuwe jaar inluidt. Dit ritueel gaat terug op het oorsprongsverhaal, waarin de Draak danst met de Feniksachtige Rode Vogel, Schildpad en Eenhoorn rond het Kosmische Ei, waaruit hemel en aarde, de windrichtingen en de vijf elementaire fasen aarde, water, vuur, hout en metaal zijn ontstaan in een oneindige dynamiek tussen yin-yang.